Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương họp phiên thứ 12

Đề án tổ chức lại hệ thống CQĐT theo hướng thu gọn đầu mối do Đảng ủy Công an TƯ trình nhận định, tuy hoạt động của các CQĐT và các cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra đã có nhiều cố gắng trong phòng ngừa, phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm, góp phần quan trọng giữ vững an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường ổn định, thuận lợi phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nhưng vẫn bộc lộ một số thiếu sót như: chất lượng, tiến độ điều tra một số vụ án hình sự chưa bảo đảm, ở một số lĩnh vực xảy ra vi phạm nhưng tỷ lệ phát hiện, khởi tố, điều tra chưa cao; quan hệ phối hợp giữa CQĐT với các chủ thể khác trong hoạt động điều tra còn vướng mắc, hiệu quả điều tra của các cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra còn hạn chế, công tác phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm có lúc, có nơi còn chưa chủ động…Vì vậy, Đề án xác định, việc tổ chức lại CQĐT theo hướng thu gọn đầu mối nhằm tạo lập cơ chế pháp lý hữu hiệu kiểm soát việc tuân thủ pháp luật và xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm pháp luật, bảo vệ quyền tự do, dân chủ của công dân, bảo đảm an toàn trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đổi mới tổ chức và hoạt động CQĐT để bảo đảm sau năm 2015 sẽ xác định cụ thể mô hình tổ chức và rành mạch về chức năng, nhiệm vụ, thích ứng với điều kiện thực tế, bảo đảm yêu cầu quản lý, tổ chức tốt để nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động cho CQĐT Công an cấp huyện và CQĐT hình sự khu vực trong Quân đội nhân dân, CQĐT cấp trên tập trung làm tốt hơn công tác kiểm tra, chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ đối với CQĐT cấp dưới.CQĐT có quyền năng pháp lý đủ mạnh để tiến hành hoạt động phát hiện, điều tra, xử lý các vụ án hình sự được nhanh chóng, kịp thời, nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp pháp luật, góp phần bảo vệ Đảng, chế độ và Nhà nước XHCN, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Bảo đảm gắn hoạt động trinh sát với điều tra tố tụng hình sự, chú trọng và nâng cao hiệu quả phòng ngừa tội phạm. Đề xuất sửa đổi, ban hành mới văn bản qui phạm pháp luật để tổ chức CQĐT theo hướng thu gọn đầu mối, tạo cơ sở pháp lý cho CQĐT và điều tra viên hoạt động hiệu quả và xác lập mối quan hệ phối hợp trong hoạt động điều tra vụ án hình sự, giải quyết vướng mắc với các chủ thể khác trong hoạt động điều tra.Đề án cũng đưa ra các giải pháp quan trọng để thực hiện đề án này trong năm 2014, 2015, tập trung vào công tác thể chế, nhân sự và điều kiện đảm bảo cho hoạt động điều tra.Cho ý kiến về Đề án, các thành viên Ban Chỉ đạo cơ bản đồng tình với việc cần thiết xây dựng Đề án và cho rằng, đổi mới tổ chức và hoạt động CQĐT cần gắn với đổi mới mô hình tố tụng, việc thành lập Tòa án, Viện kiểm sát khu vực; khắc phục tình trạng chưa có cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ đối với hoạt động điều tra hình sự; hướng đến kiểm soát tốt hơn những vi phạm pháp luật; có lộ trình thích hợp để thực hiện tổ chức lại CQĐT để hạn chế những ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của hệ thống cơ quan này… Theo Chủ tịch Nước – Trưởng Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp TƯ Trương Tấn Sang, tổ chức lại CQĐT theo hướng thu gọn đầu mối để gọn nhẹ, tăng hiệu quả, hiệu lực, khắc phục cơ bản những hạn chế, thiếu sót hiện nay trong hoạt động điều tra, chống oan, sai nhưng không được bỏ lọt tội phạm nên phải nghiên cứu để đảm bảo được hoạt động điều tra thông suốt, tránh trùng lắp, kiểm soát được vi phạm pháp luật ngay cả trong các cơ quan tư pháp, phát huy vai trò của luật sư trong quá trình điều tra, xác định rõ thẩm quyền của các cơ quan được giao thực hiện chức năng điều tra ban đầu... và “đổi mới cần có cơ chế kiểm soát, không để xảy ra tình trạng lạm dụng thẩm quyền điều tra”./.