Lễ hội Hoa Ban là sự kiện văn hóa tiêu biểu, thường niên của tỉnh Điện Biên được tổ chức vào thời điểm trung tuần tháng 3 hằng năm nhằm giới thiệu, bảo tồn, phát huy các loại hình di sản văn hóa dân tộc của tỉnh Điện Biên; gắn bảo tồn văn hóa với phát huy tiềm năng thế mạnh du lịch, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển; đồng thời nhằm tiếp tục “xây dựng và phát triển văn hóa, con người Điện Biên đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”. Lễ hội còn là dịp để tôn vinh Hoa Ban với vị thế là biểu trưng cho mảnh đất và con người Điện Biên nói riêng, vùng Tây Bắc nói chung; góp phần xây dựng và quảng bá thành công thương hiệu du lịch tỉnh Điện Biên.
Hoa ban khoe sắc (Ảnh: Vũ Lợi)
Năm 2025, Lễ hội Hoa Ban được tổ chức cùng với Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên lần thứ VIII (gọi tắt là Lễ hội, Ngày hội). Đây là sự kiện văn hóa tiêu biểu được tổ chức với chuỗi hoạt động phong phú nhằm giới thiệu, quảng bá hình ảnh, các giá trị văn hoá, tài nguyên và sản phẩm du lịch đặc sắc của tỉnh Điện Biên. Tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, thúc đẩy phát triển toàn diện kinh tế, văn hoá, xã hội, góp phần giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo quốc phòng, an ninh tỉnh Điện Biên. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và Nhân dân trong việc bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hoá…
Lễ hội, Ngày hội là hoạt động thiết thực chúc mừng những thành tựu, kết quả mà Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên đã đạt được với vai trò lãnh đạo của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 gắn với những thành tựu phát triển chung của đất nước; chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), 80 năm Ngày Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025); thiết thực chào mừng Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025-2030, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng và các ngày lễ lớn khác của đất nước, của tỉnh. Đồng thời nhằm tiếp tục xây dựng và phát triển văn hóa, con người Điện Biên đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.
Lễ hội, Ngày hội được tổ chức vào tháng 3 gắn liền với sự kiện mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử (13/3/1954) “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Với chuỗi các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch phong phú, chứa đựng bản sắc văn hóa dân tộc và đặc trưng lịch sử của miền đất Điện Biên Phủ anh hùng, linh thiêng. Lễ hội, Ngày hội sẽ tạo nên một không gian cộng đồng sôi nổi, rực rỡ sắc màu hòa chung với không khí hào hùng của những tháng năm lịch sử.
Theo đó, Lễ hội và Ngày hội sẽ được diễn từ tháng 01/2025 đến tháng 5/2025, các hoạt động trọng tâm được tổ chức từ ngày 13/3 đến ngày 16/3/2025 tại thành phố Điện Biên Phủ và huyện Điện Biên. Thông qua các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch phong phú, đa dạng, chứa đựng bản sắc văn hóa dân tộc và đặc trưng lịch sử của miền đất Điện Biên Phủ anh hùng, linh thiêng, Lễ hội hứa hẹn sẽ mang đến không gian văn hóa đa sắc màu, mang đậm dấu ấn của đồng bào các dân tộc tỉnh Điện Biên.
Liên hoan dân ca, dân vũ, âm nhạc truyền thống các dân tộc tỉnh Điện Biên được đông đảo du khách và Nhân dân địa phương đến thưởng thức (Ảnh: Thảo Vũ)
Các hoạt động chính trong khuôn khổ Lễ hội, Ngày hội gồm:
1. Lễ dâng hương tại Đền thờ Liệt sĩ tại Chiến trường Điện Biên Phủ.
2. Khai mạc Lễ hội và Ngày hội với chương trình nghệ thuật đặc sắc và màn bắn pháo hoa nghệ thuật rực rỡ. Chương trình dự kiến được truyền hình trực tiếp trên sóng Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Điện Biên và được tiếp sóng trên kênh sóng của Đài Truyền hình một số tỉnh, thành phố trong cả nước.
3. Hoạt động Văn hóa: Liên hoan dân ca, dân vũ, dân nhạc các dân tộc; Trình diễn, giới thiệu trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hoá truyền thống các dân tộc; Trình diễn Show thực cảnh và giới thiệu huyền tích, lịch sử và các vũ điệu dân gian đặc sắc, văn hóa dân gian dân tộc Thái “Huyền tích U Va”.
4. Hoạt động thi đấu thể thao: Gồm các môn thi đấu (Tung còn, Bắn nỏ, Giã bánh Dày, Kéo co, Đẩy Xe đạp thồ, Tải đạn, kéo pháo…).
Du khách tham gia trải nghiệm nghề sản xuất thủ công truyền thống tại không gian văn hoá vùng cao (Ảnh: Trịnh Xuân Tư)
5. Hoạt động Du lịch: Hội thi giới thiệu văn hóa, du lịch các huyện, thị xã, thành phố; Không gian văn hóa vùng cao; Hoạt động trưng bày, giới thiệu các sản phẩm văn hóa, du lịch và Tổ chức chương trình “Presstrip” trên đại bàn tỉnh.
6. Hoạt động Diễu hành đường phố với Chủ đề: “Sắc màu Điện Biên”.
7. Cuộc thi Người đẹp Hoa Ban năm 2025 nhằm tôn vinh vẻ đẹp của thiếu nữ vùng Điện Biên, Tây Bắc và tìm kiếm những gương mặt xuất sắc đại diện cho vẻ đẹp dung mạo, cốt cách, tâm hồn và trí tuệ của người phụ nữ vùng đất Hoa Ban. Đây sẽ là những nhân tố quan trọng thực hiện sứ mệnh thắt chặt tình đoàn kết gắn bó của cộng đồng các dân tộc, là đại sứ thương hiệu văn hóa, du lịch cho tỉnh Điện Biên.
Bên cạnh đó nhiều hoạt động khác cũng được tổ chức tại các huyện, thị xã, thành phố như: Hội chọi Dê và Hội thi Biểu diễn khèn Mông truyền thống huyện Tủa Chùa lần thứ IV (tháng 02); Phối hợp tổ chức Giải vô địch Đẩy gậy quốc gia lần thứ XVIII và Giải vô địch Kéo co quốc gia lần thứ XII tại Thành phố Điện Biên Phủ (tháng 03); Lễ hội Thành Bản Phủ tại huyện Điện Biên (tháng 4), Tết Té nước (Bun Huột Nặm) tại huyện Điện Biên (tháng 4),...
