Hội nghị cán bộ báo chí toàn quốc năm 2012: “Công, tội” của báo chí?

Thật bất ngờ trong lời phát biểu khai mạc đồng chí Nguyễn Thế Kỷ Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương sau khi đề cập đến những vấn đề cần bàn bạc trong hội nghị đã đề nghị Chúng ta cùng suy nghĩ cùng đề xuất nhằm tìm ra toa thuốc dù đắng nhưng có thể dã tật Thật hiếm khi lại có những lời lẽ thẳng thắn như vậy Một khi người lãnh đạo đã phải nói như vậy thì rõ ràng là đã có những điều không vui Quả là thế trong báo cáo Đánh giá công tác báo chí năm 2011 và một số nhiệm vụ chủ yếu trong thời gian sắp tới do Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Đỗ Quý Doãn trình bày tại hội nghị thì phần công ưu điểm của báo chí năm qua chỉ có khoảng 850 từ nhưng phần tội khuyết điểm thì những gần 1.300 từ Vậy năm qua báo chí có công gì và tội gì Thành tích cơ bản đáng ghi nhận của báo chí là Đã thực hiện đúng sự lãnh đạo chỉ đạo định hướng thông tin của Đảng Nhà nước thông tin nhanh nhạy đầy đủ toàn diện về mọi diễn biến của đời sống chính trị kinh tế xã hội ở trong nước và quốc tế là diễn đàn thực sự tin cậy của nhân dân Báo chí phát huy tính chủ động sáng tạo tích cực tuyên truyền các giải pháp điều hành kinh tế xã hội của Chính phủ nhằm phát triển kinh tế kiềm chế lạm phát ổn định kinh tế vĩ mô bảo đảm an sinh xã hội nâng cao niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng sự điều hành của Chính phủ Báo chí cũng đã tập trung phản ánh một số nhiệm vụ cấp bách mà Đảng Nhà nước đang chỉ đạo như tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước tài chính tiền tệ giá cả thị trường quản lý và sử dụng đất đai xuất khẩu hàng hóa xóa đói giảm nghèo Bên cạnh đó những vấn đề nóng của nền kinh tế được cả xã hội quan tâm như sự phá sản của nhiều doanh nghiệp nợ thuế và nợ ngân hàng của các đơn vị kinh tế tư nhân đang được phản ánh với thái độ khách quan thận trọng không gây bức xúc trong xã hội Báo chí cũng đã đưa ý kiến của nhiều chuyên gia nhà chuyên môn đánh giá dự báo trên tinh thần khách quan thận trọng không gây bức xúc trong xã hội góp phần xử lý những khó khăn vướng mắc trong sản xuất đời sống http://www.petrotimes.vn/wp-content/uploads/2012/04/tr2.jpg?a23879 http://www.petrotimes.vn/wp-content/uploads/2012/04/tr2-477x326.jpg?a23879 Phóng viên ra tác nghiệp tại đảo Đá Tây thuộc quần đảo Trường Sa Báo chí đã bám sát tư tưởng chỉ đạo quan điểm giải pháp của Đảng Nhà nước ta về những vấn đề phức tạp nhạy cảm Hàng trăm bài viết về chủ đề biển đảo đăng phát trên các phương tiện truyền thông đại chúng đã thể hiện ý thức bảo vệ chủ quyền lãnh thổ đồng thời bảo đảm môi trường hòa bình ổn định để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Báo chí đã góp phần quan trọng trong việc phát triển dân chủ xã hội kịp thời phát hiện đấu tranh kiên quyết với những hành vi tham nhũng lãng phí và các hành vi tiêu cực xã hội khác góp phần củng cố niềm tin của người dân đối với Đảng Nhà nước chế độ Báo chí cũng đã tuyên truyền có hiệu quả việc Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh kịp thời biểu dương những gương người tốt việc tốt những điển hình tiên tiến trong lao động học tập và bảo vệ Tổ quốc Cũng trong năm qua báo chí đã làm tốt việc đấu tranh phản bác các quan điểm thông tin sai trái của các thế lực thù địch và những biểu hiện tự diễn biến tự chuyển hóa trong nội bộ cán bộ đảng viên Thông tin trên báo chí đã góp phần quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam thành tựu đổi mới của nhân dân ta với bạn bè quốc tế và đồng bào ta sinh sống ở nước ngoài Công thì rõ ràng như vậy Nhưng tội của báo chí là ở chỗ Thông tin không đúng với tôn chỉ mục đích không đúng đối tượng phục vụ đã được quy định trong giấy phép Đây là khuyết điểm lớn nhất kéo dài nhất trong đó trách nhiệm trước hết là cơ quan báo chí cơ quan chủ quản báo chí và cũng phải nói đến sự thiếu kiên quyết của cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí Không ít báo đưa thông tin thiếu nhạy cảm về chính trị không phù hợp với lợi ích của đất nước của nhân dân không phù hợp định hướng thông tin Đây là dạng sai phạm có tác động xấu đến dư luận xã hội là kẽ hở để báo chí nước ngoài các trang tin điện tử của các thế lực chống đối lợi dụng để xuyên tạc Thậm chí có báo thông tin bịa đặt hoàn toàn như bịa đặt bài phỏng vấn khi không phỏng vấn Rồi biến từ tin đồn tin từ mạng xã hội không được kiểm chứng thành tin chính thức trên báo chí Có bài báo tờ báo thông tin sai sự thật thiếu kiểm chứng không khách quan mang tính một chiều Thông tin không phù hợp với thuần phong mỹ tục văn hóa Việt Nam vẫn còn khá phổ biến trên các trang báo mạng và nhiều trang thông tin điện tử Đặc biệt trên các báo điện tử có quá nhiều hình ảnh phụ nữ hở hang bị dư luận phản ứng gay gắt Một số vụ án lúc đầu báo chí đưa tin chuẩn xác nhưng một số tờ báo trang tin điện tử khai thác suy diễn quá nhiều theo chiều hướng khác nhau dẫn đến sai lệch bản chất sự việc vi phạm pháp luật Tình trạng từ thông tin sai của một tờ báo nhiều báo khác không kiểm chứng đã đưa lại thậm chí suy diễn thêm lên từ một tin sai trên một báo thành nhiều tin sai trên nhiều báo Nhiều thông tin thiếu thẩm mỹ vô bổ có lúc còn mang tính săm soi nhưng được các phóng viên các báo khai thác quá nhiều như tin ảnh về đời tư những hớ hênh của nghệ sĩ người mẫu trong và ngoài nước Tình trạng sai về văn phạm chính tả diễn ra khá phổ biến ở nhiều báo điện tử phát âm tiếng Việt thiếu chuẩn mực đọc sai đọc vấp ở một số phát thanh viên làm mất đi sự chuẩn mực và trong sáng của tiếng Việt vi phạm quy định của Luật Báo chí Một số chương trình giải trí trên truyền hình nhất là các chương trình liên kết không được kiểm tra thẩm định đưa lên những hình ảnh lời nói phản cảm gây bất bình trong dư luận xã hội Tình trạng đưa tin quá nhiều về các vụ án vụ việc tiêu cực trên một số báo trang báo miêu tả quá tỉ mỉ chi tiết các hành vi tội ác gây cảm giác nặng nề u ám trong đời sống xã hội có xu hướng không giảm Có những vụ việc bình thường xảy ra ở một địa phương nhưng báo chí cả nước đồng loạt đưa tin với mức độ như nhau không phân biệt chức năng nhiệm vụ tôn chỉ mục đích khác nhau có khi dồn dập hàng trăm tin bài tạo ra cảm giác vụ việc quá khủng khiếp gây nên tâm lý hoang mang trong xã hội Một số nhà báo còn lợi dụng danh nghĩa cơ quan báo chí dọa dẫm sách nhiễu địa phương doanh nghiệp để vụ lợi vi phạm đạo đức nghề nghiệp và quy trình tác nghiệp dẫn đến vi phạm luật bị xử lý Thứ trưởng Đỗ Quý Doãn đã thẳng thắn chỉ ra những nguyên nhân gây nên khuyết điểm trên đó là Trong bối cảnh kinh tế suy giảm báo chí có nhiều khó khăn vì chạy theo lợi nhuận không ít cơ quan báo chí coi nhẹ tính định hướng giáo dục của báo chí vi phạm các quy định của pháp luật làm ảnh hưởng không tốt đến chất lượng báo chí Vai trò trách nhiệm của cơ quan chủ quản có lúc có nơi còn mờ nhạt Không ít cơ quan chủ quản của các cơ quan báo chí chưa kiên quyết thậm chí né tránh trong xử lý các sai phạm của cơ quan báo chí Trình độ nhận thức và độ nhạy cảm chính trị của một bộ phận phóng viên biên tập viên còn những hạn chế nhất định Không ít trường hợp phóng viên có những bài viết tự nhiên chủ nghĩa thể hiện sự non kém về nhận thức chính trị nhưng ban biên tập vẫn duyệt cho đăng Quy trình làm báo bị buông lỏng ở nhiều cơ quan báo chí Thậm chí nhiều tờ báo không được biên tập cũng được đăng phát Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị đồng chí Lê Hồng Anh Ủy viên Bộ Chính trị Thường trực Ban Bí thư cũng đã nói Một số phóng viên thiếu ý thức tu dưỡng rèn luyện suy thoái về tư tưởng chính trị đạo đức lối sống viết bài phản biện thiếu tính xây dựng đối với một số chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước thậm chí đòi tự do báo chí tách báo chí ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng Nhà nước có trường hợp vi phạm đạo đức nghề nghiệp của người làm báo lợi dụng hoạt động báo chí sách nhiễu tổ chức cá nhân doanh nghiệp thậm chí vi phạm pháp luật phải xử lý hình sự Trong phát biểu kết luận hội nghị đồng chí Đinh Thế Huynh Ủy viên Bộ Chính trị Bí thư Trung ương Đảng Trưởng ban Tuyên giáo TƯ đã nêu ra những biện pháp nhằm chỉnh đốn báo chí Những biện pháp đó là tập trung sức nâng cao chất lượng đội ngũ những người làm báo từ Tổng Biên tập Giám đốc Ban Biên tập Ban Lãnh đạo các cơ quan báo chí đến đội ngũ phóng viên biên tập viên cả về nhận thức bản lĩnh sự nhạy bén về chính trị trình độ nghiệp vụ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp Báo chí phải bám sát thực tiễn của đất nước phát hiện cổ vũ những nhân tố mới gương người tốt việc tốt các phong trào thi đua yêu nước của nhân dân đồng thời tích cực đấu tranh chống tham nhũng lãng phí quan liêu các tệ nạn và tiêu cực xã hội Đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống diễn biến hòa bình phản bác các thông tin và luận điệu sai trái của các thế lực thù địch Tiếp tục phát huy vai trò quan trọng của báo chí trong công tác giám sát phản biện xã hội Giám sát phản biện là cần thiết nhằm góp phần hoàn thiện các chủ trương chính sách chương trình phát triển kinh tế xã hội của Đảng Nhà nước và các bộ ngành địa phương Tuy nhiên phản biện góp ý phải có lý có tình cân nhắc liều lượng mức độ thời điểm đặc biệt góp ý phản biện phải xuất phát từ động cơ lành mạnh khách quan công bằng với thái độ ứng xử văn hóa và tinh thần xây dựng Mọi sự quy kết áp đặt cường điệu làm nóng vấn đề không những không có tác dụng tích cực mà còn có thể tạo nên những bức xúc xã hội không đáng có Cần kiên quyết khắc phục khuynh hướng thương mại hóa Đây là thiếu sót khuyết điểm đã kéo dài từ nhiều năm Cơ quan chỉ đạo quản lý đã nhiều lần lưu ý phân tích chỉ ra các biểu hiện mức độ hậu quả Nguyên nhân chủ yếu của khuyết điểm này là ở chỗ báo chí bị chi phối bởi lợi nhuận Rõ ràng vấn đề tài chính hiện đang là sự quan tâm đồng thời là khó khăn của nhiều cơ quan báo chí Tuy nhiên cần thấy rằng báo chí cách mạng không thể thu lợi từ những nội dung phi văn hóa thiếu lương thiện Phải tăng cường hơn nữa mối quan hệ phối hợp giữa cơ quan chỉ đạo quản lý báo chí với các cơ quan chủ quản báo chí và từng cơ quan báo chí trong đó cần đặc biệt coi trọng phát huy hơn nữa vai trò cơ quan chủ quản Thời gian tới cần tiếp tục đổi mới nâng cao hiệu quả hoạt động giao ban báo chí theo hướng đảm bảo đúng thành phần giữ vững kỷ luật thông tin tăng cường cung cấp thông tin đối thoại trao đổi giữa cơ quan chỉ đạo quản lý cơ quan chủ quản báo chí và cơ quan báo chí từ đó có quyết tâm cao và tự giác hơn trong quá trình triển khai nhiệm vụ Các cơ quan chỉ đạo quản lý báo chí cần tính đến việc xây dựng văn bản quy định phương thức chỉ đạo của cơ quan chỉ đạo với cơ quan chủ quản trong chỉ đạo báo chí theo hướng các cơ quan chủ quản phải thật sự đề cao vai trò của mình với hoạt động của các cơ quan báo chí thuộc phạm vi phụ trách Những chỉ đạo của đồng chí Trưởng ban Tuyên giáo là rất rõ ràng cụ thể Vấn đề là báo chí có thực hiện hay không mà thôi Hy vọng kỳ họp sang năm báo chí sẽ được đánh giá Công nhiều Tội ít