Khám phá hang Thẳm Khến

Hang động Thẳm Khến được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích quốc gia ngày 27/10/2020. Hang Thẳm Khến khá gần trung tâm xã Mường Ðun song không có nhiều dân cư nên cảnh quan rừng núi vẫn giữ nguyên vẻ đẹp tự nhiên. Ông Cà Văn Phiến, Chủ tịch UBND xã Mường Ðun cho biết: Theo tiếng Thái địa phương thì “Thẳm” là hang động, “Khến” là một loại rau có vị đắng và ngọt, loại rau này mọc nhiều trước cửa hang nên Thẳm Khến được hiểu nghĩa là “hang động có nhiều cây rau khến”. Ðể đến với hang Thẳm Khến, du khách đến UBND xã Mường Ðun, sau đó rẽ phải đi tiếp 1,5km vào bản Nà Xa, từ bản đi theo đường mòn khoảng 600m là đến hang động. Hang động Thẳm Khến được phát hiện trong quá trình người dân đi làm nương. Sau khi được người dân thông báo, chính quyền xã đã tuyên truyền, phổ biến để nhân dân có ý thức gìn giữ, bảo vệ hang. Từ khi là di tích quốc gia thì hang Thẳm Khến có nhiều du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan. Ðưa chúng tôi tham quan hang Thẳm Khến, anh Hạng A Khua, Trưởng bản Nà Xa giới thiệu về hang khá rành mạch: “Hang Thẳm Khến nằm ở độ cao khoảng 800m so với mực nước biển. Ðến với hang Thẳm Khến du khách có thể khám phá, trải nghiệm vẻ đẹp của 2 hang động. Hang thứ nhất uốn lượn theo hình chữ S, có chiều dài khoảng 160m, được chia làm 3 khoang chính; hang thứ hai hình chữ W, có chiều dài khoảng 280m, chia làm hai khoang và hai ngách nhỏ”. Hang thứ nhất nằm ở vị trí lưng chừng đồi, cửa quay về hướng Ðông, hang có chiều dài 160m. Ở khoang thứ nhất của hang, nền có các phiến đá, măng đá, cột đá. Càng vào sâu bên trong, hang động càng sinh động và lộng lẫy bởi thạch nhũ hình các con vật như: Voi, rồng, phượng, rùa, các loại chim… Ở khoang thứ hai, trên trần hang có những mảng nhũ đá lớn màu vàng, xám đan xen, sắc nhọn đâm thẳng xuống nền hang động, những giọt nước li ti tinh khiết từ đầu nhũ đá nhỏ xuống làm cho cả khoang trở nên mát lạnh. Tại khoang thứ ba, vòm khoang bằng phẳng, nhẵn nhụi và ít nhũ đá hơn. Vách và nền hang động là những dải nhũ màu vàng hình thù kỳ lạ. Nổi bật hơn cả là trụ đá to ở trung tâm khoang, xung quanh là những phiến đá nối tiếp nhau từ cao xuống thấp như những ruộng bậc thang với các đường nét tỉ mỉ. Ðiểm thu hút ở khoang thứ ba này là cuối khoang có một khoảng trống rộng hơn 2m, ánh sáng tự nhiên chiếu vào hang làm cảnh vật nơi đây thêm phần lung linh. Hang thứ hai cách hang thứ nhất khoảng 60m, chia làm hai khoang và hai ngách nhỏ. Khoang thứ nhất có chiều dài khoảng 160m, gồm một khoang chính và 2 ngách nhỏ với các khối nhũ đá mang hình thù những dải lụa trải dài và rủ xuống nền hang động. Ở khoang thứ hai có những mái vòm cao, chỗ cao nhất khoảng 15m, trên vòm và hai bên vách hang, nhũ đá đâm tua tủa như những móng vuốt sắc nhọn, sống động. Các nhũ đá ở đây có hình thù đa dạng từ sông suối, ao hồ, ruộng bậc thang; các phiến đá lớn trải dài trên nền hang từ khoang thứ nhất đến khoang thứ hai xếp chồng lên nhau thành nhiều tầng, lớp hoặc mọc nối tiếp nhau như những rừng cây xương rồng giữa sa mạc hoặc đứng đơn lẻ như cây nấm khổng lồ. Bên trong hai ngách nhỏ có những đường viền nhũ đá, chỗ mềm mại uyển chuyển, chỗ lại mang dáng vẻ sắc nhọn với vô số hạt kết tinh sáng lấp lánh. Dưới nền hang có những nhũ đá nhiều hình thù kỳ lạ tạo nên khung cảnh như một bức tranh sơn dầu khổng lồ vẽ phong cảnh thiên nhiên hoang sơ. Danh lam thắng cảnh hang động Thẳm Khến vẫn giữ vẻ đẹp hoang sơ, là tuyệt tác của thiên nhiên, là điểm tham quan thú vị. Ngoài thăm hang động, du khách còn được khám phá núi đá tai mèo và trải nghiệm quá trình canh tác trên dốc của người dân địa phương.