Xuất bản: Không thể có 1 chính sách cho 2 mô hình

Cách làm từ địa phương Theo ông Đặng Khắc Thắng Phó giám đốc Sở TT&TT Nghệ An để thể hiện xuất bản là một lĩnh vực đặc thù mang tính lý luận tư tưởng Nhà nước cần bảo đảm cho họ có một nguồn thu tối thiểu bằng những đơn đặt hàng của Nhà nước những loại sách mà nếu yêu cầu bắt buộc các NXB làm thì chắc chắn lỗ nhưng không thể không có nhằm phục vụ những nhiệm vụ chính trị xã hội Nghệ An đã thực hiện cơ chế đặt hàng với mức chi 300-500 triệu cho các NXB Tuy nhiên việc này chưa mang tính chất hệ thống lâu dài vì chưa trở thành một quy định trong văn bản quản lý đối với lĩnh vực XB Chúng tôi đang trình UBND tỉnh đề án quy hoạch NXB trong đó cũng đã đề cập tới vấn đề này nếu được phê duyệt sẽ là một chính sách đặc thù rất tốt cho các NXB trong điều kiện khó khăn hiện nay ông Thắng nói Ông Thắng cho rằng khi xây dựng chính sách đặc thù cho hoạt động XB phải có những tiêu chí riêng đối với 2 loại hình của NXB Từ đó nếu nơi nào chấp nhận là đơn vị sự nghiệp sẽ có ưu đãi riêng nhưng cũng chịu sự điều tiết khác với doanh nghiệp kinh doanh có điều kiện chứ không thể có 1 chính sách chung cho cả 2 mô hình Chia để ưu đãi Bây giờ luật áp dụng chính sách cho 2 mô hình là cả một vấn đề ông Lý Bá Toàn Phó Cục trưởng Cục XB băn khoăn Theo ông mô hình tổ chức nào thì phải cơ chế đó Xác định là mô hình sự nghiệp có thu sẽ có cơ chế tài chính đi theo mô hình doanh nghiệp cũng có cơ chế tài chính riêng Kết luận của Ban Bí thư thể hiện sự chỉ đạo của Đảng thống nhất quan điểm cho rằng XB là lĩnh vực cần được ưu đãi Đây là cái quan trọng nhất nhưng sẽ thể hiện bằng chính sách những ưu đãi như thế nào và đến đâu để có thể đưa ra được lý lẽ thuyết phục Bộ Tài chính đó là vấn đề bởi rõ ràng chúng ta không thể quay trở lại thời kỳ bao cấp cho hoạt động XB Điều đó không phù hợp với pháp luật hiện hành cũng như xu hướng phát triển kinh tế ông Toàn nói Có ý kiến cho rằng cần phân loại sách thành các mảng khác nhau như mảng sách phục vụ nhiệm vụ chính trị mảng sách kinh doanh và mảng sách tham khảo hoặc cũng có thể chia theo phương thức XB như sách tự làm toàn bộ hay sách liên kết và liên kết ở mức độ nào để xác định mảng nào sẽ được miễn giảm thuế Cũng cần nói thêm rằng hoạt động XB theo Luật XB bao gồm 3 lĩnh vực XB phát hành và in ấn Vì vậy chính sách đặc thù cho hoạt động XB cũng phải tính tới việc phân loại 3 lĩnh vực này Nếu như trong lĩnh vực XB có sự phân chia theo mảng sách hoặc phương thức XB thì lĩnh vực phát hành dù đã có chủ trương xã hội hóa cũng vẫn nên có chính sách trợ cước theo mảng sách hoặc khu vực phát hành chứ không nên theo loại hình doanh nghiệp Việc hưởng ưu đãi chỉ nên căn cứ vào việc đơn vị này có chấp nhận phát hành một xuất bản phẩm nào đó tới vùng mà Nhà nước cần hay không chứ không phải vì đó là doanh nghiệp đã CPH hoặc chưa CPH hay doanh nghiệp tư nhân Riêng lĩnh vực in ấn được coi là thuần túy hoạt động sản xuất công nghiệp nên không cần có sự ưu đãi riêng trừ các mặt hàng đặc biệt như tiền tài liệu quốc gia chứng chỉ bằng cấp Một trong những hoạt động có thể tạo ra nguồn thu lớn trong lĩnh vực thông tin tuyên truyền nói chung là quảng cáo Các NXB cho rằng họ bị thiệt thòi khi lĩnh vực XB không được làm quảng cáo như báo chí Đây cũng chính là lý do khiến nhiều NXB đang núp bóng sách chuyên đề hàng tháng nhưng thực chất là phát hành tạp chí để đăng quảng cáo Đây có thể coi là sự lấn sân với báo chí song hoàn toàn đúng luật bởi sự phân chia giới hạn rất mong manh Các chuyên đề này có tính cập nhật như báo chí nhưng theo một chủ đề để không bị coi là báo chí chẳng hạn như sách tổng hợp các truyện ngắn hay những vụ án hoặc sách chuyên đề nhiều tập về ăn uống thời trang mỹ phẩm Quá trình xây dựng chính sách đặc thù cho hoạt động XB còn gặp phải câu hỏi liệu các NXB hay chính những đối tác tư nhân được hưởng ưu đãi khi tới 3/4 doanh thu của hoạt động XB có sự tham gia của tư nhân Vì vậy nếu làm rõ sự đặc thù của từng loại hình nội dung xuất bản phẩm để xây dựng ưu đãi thì chính sách này sẽ có tính khả thi và thuyết phục hơn